توسعه کسب و کار پزشکی و سلامت در بازار داخلی کاربردی‌تر است یا بین‌المللی؟ و یا اصلاً در گام توسعه قرار داریم که از آن صحبت کنیم یا نه؟
سال ۱۳۹۹ سیتوسا را با هدف و ایده طراحی سیستم یکپارچه گردشگری سلامت در ایران، راه انداختیم تا تمام زیرساخت‌های لازم در توسعه کسب و کارهای پزشکی و سلامت در بخش بین‌الملل را فراهم کنیم.
این طرح اجرایی نشد و تمام دوستانی که افتخار داریم طی سال‌ها در کنارشان باشیم، احتمالاً در صحبت‌ها و گروه‌هایی که داریم، علت آن را می‌دانند. در این مورد کمی در بخش درباره سیتوسا، نوشتم و در این مطلب کمی بیشتر مسئله را باز می‌کنم تا ببینیم چه شد و چه به روز کسب و کارهای گردشگری سلامت در ایران آمد؟!!!
چرا توسعه کسب و کار پزشکی و سلامت؟
شاید مسیری که شروع کردیم با امروز ما کمی متفاوت باشد. کمی که نه…بسیار متفاوت است!!! سیستم توریسم سلامت ایران(سیتوسا)، از سیستمی یکپارچه و بسیار برنامه‌ریزی شده(که خیال تمام بازیگران خدمات بین‌المللی سلامت را از نبود این سیستم در ایران راحت می‌کرد)، به مشاوره، آموزش و توسعه کسب و کارهای پزشکی و سلامت رسید و البته در کنار آن و با نیازسنجی، محصولات مختلفی را برای طرح‌های اجرایی توسعه بازار داخلی و بین‌المللی سلامت آماده کردیم(یکی از دلایل انجام نشدن ایده اولیه، زمان اجرای نامناسب طرح در شروع پاندمی و عدم پیش‌بینی ما از طولانی شدن آن بود).
واقعیت این است که هر چقدر جلو رفتیم تا سیستم یکپارچه را راه‌اندازی کنیم، با نتایجی روبرو شدیم که ما را به امروز رساند. آن زمان و برای جمع‌آوری دیتای دقیق سیستم یکپارچه، از تست آنالیز هوشمندی که برای سه بخش بیمارستان‌ها، شرکت‌ها و پزشکان آماده کرده بودیم، شروع کردیم.
تعداد بسیار زیادی از فعالین تمام بخش‌ها در تست آنالیز هوشمند گردشگری سلامت ما شرکت کردند. اما دیتای نهایی، نگاه ما را باز هم به سمت و سویی برد که سال‌ها در تجربه بیمارستانی و استارتاپ‌های پیش‌رو در این کسب و کار مثل آریامدتور و الومدیکال، شاهد آن بودیم(سال ۱۳۹۸ تلاش کردیم تا بخشی از تکمیل زنجیره زیرساخت و توسعه را در IPD+ در آریامدتور، اجرایی کنیم که رونمایی از این بخش در نمایشگاه اکو اردبیل انجام شد).
نتایج تست‌ها به ما نشان داد که نیاز امروز گردشگری سلامت در ایران، سیستم هوشمند و یکپارچه سیتوسا نیست! اینکه چه زمانی این نیاز در بازار گردشگری سلامت ایران، بطور جدی و اجرایی حس شود، مشخص نیست اما مسیر ما مشخص شد! تمام بخش‌های درمان، سلامت، پزشکی و گردشگری ما نیاز به زیرساخت و توسعه دارند و اصولاً نیاز به این سیستم در جاییکه هنوز درگیر زیرساخت‌های مهمی مانند عدم آگاهی از بازار، عدم شناخت رقبا، عدم نگاه بیزینسی به این صنعت و… هست، معنایی ندارد.
و مسیر ما باز هم به زیرساخت و توانمندسازی رسید و شاید روزی هم به سیستم یکپارچه برگردد!! اگر در حال گفتگوی دو طرفه بودیم با هجمه‌ای از مخالفت‌ها روبرو می‌شدم که گردشگری سلامت در ایران تمام شده…
امروز و در نگاه و تجربه اکنونم، مخالفت زیادی با نظر اکثریت ندارم و این موضوع، چیزی دور از انتظار ما نبود… این زنگ هشدار را در مقاله‌ای تحت عنوان “بررسی SWOT گردشگری سلامت ایران” با استاد بزرگوارم جناب آقای دکتر سعید هاشم زاده نوشتیم و در آن زمان(که به ظاهر در بهترین شرایط گردشگری سلامت ایران بودیم)، بررسی‌های آماری ما چشم‌انداز خوبی از این کسب و کار در ایران نشان نمی‌داد.
در مقاله بررسی کردیم که چرا ایران از انتخاب دوم مردمِ عمان در سال ۱۳۹۲ به انتخاب هشتم، در سال ۱۳۹۶ رسید!(اوج کار استارتاپ‌ها و شرکت‌ها گردشگری سلامت) و زمانیکه نه از پاندمی خبری بود و نه مثل امروز، پروازهای اروپا، تحریم و…
در همان مقاله جایگاهِ گردشگری سلامت ایران در بحرانی‌ترین حالت ممکن بود و اگرچه این مقاله در ایران ریجکت شد اما شکل و فرم دیگر آن با تحلیل سه بیمارستان تهران، در IMTJ چاپ شد(همین مقاله به IMTJ ارسال شد اما داوران اعلام کردند با رویکرد تحلیل بازیگران مهم این صنعت مثل بیمارستان‌ها، نوشته شود و در نهایت مقاله‌ای جدید با عنوان “تحلیل SWOT سه بیمارستان خصوصی در تهران”، نوشته شد که طبیعتاً نتیجه نهایی دیگری نسبت به تحلیل کل صنعت داشت).
بطور خلاصه و متاسفانه، این موضوع دور از انتظار نبود. جاییکه بارها تلاش کردیم چه در قالب یک استارتاپ خصوصی(آریامدتور و سیتوسا) و چه در جایگاهی بزرگتر(رویکرد نو و ارزشمند جناب آقای دکتر سعید هاشم زاده رئیس سابق اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت نسبت به ایجاد و ساماندهی نقش ارزشمند شرکت‌های تسهیلگر در ایران(۱۳۹۶) و پیش از آن، آقای دکتر حسن راشکی با راه‌اندازی اداره گردشگری سلامت در وزارت بهداشت(۱۳۹۳))، به تلاش برای ایجاد زیرساخت‌ها و توانمدسازی بازیگران این کسب و کار جهانی و درآمدزا(هر کدام به اندازه قدرت و توان‌مان)، دست بزنیم و اگرچه هنوز هم بر این باوریم که جدا از چالش‌های همیشگی و پایان ناپذیر سیاسی ایران برای تمام بیزینس‌های بین‌المللی در کشور(مثل تحریم بانک‌ها، پروازها و…)، می‌شد و می‌شود جایی در این بازار بین‌المللی داشته باشیم، اگر کمی هم نقش خودمان را می‌دیدیم!
به هر صورت طی این سال‌ها هر چقدر جلوتر رفتیم به نیازهای جدیدتری در بازار پزشکی و سلامت رسیدیم. از یک کلینیک زیبایی در مشهد بگیرید که بعد از مشاوره برای ورود به بازار گردشگری سلامت، به سیستم‌سازی داخلی رسید تا پزشکانی که منتظر ورود بیمار خارجی با طراحی سایت سه زبانه بودند.
و البته باعث افتخار و خوشحالی ماست که بسیاری از کسب و کارهای پزشکی و سلامت، استارتاپ‌ها و پزشکان به ما اعتماد کردند و گام‌های توسعه داخلی را در کنار ما شروع کردند تا مرحله به مرحله برای ورود به بازار بین‌المللی توریسم سلامت، آماده شوند.
از گام اول در داخل ایران تا توسعه در بازار بین‌المللی
و باز هم کنار شماییم:
با اولین گامِ توسعه خدمات پزشکی و سلامت در بازار داخل ایران که از مشاوره، آموزش و اجرای سیستم‌سازی شروع می‌شود(و شامل گستره‌ای از خدمات آموزشی و اجراییست)، تا گام‌های بعدی که توسعه گردشگری سلامت ایران در کسب و کار شماست، ادامه خواهیم داد تا سهم خود را هم در بازار داخلی و هم بین‌المللی بزرگتر کنیم…
